24^ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων

 
Σήμερα είπαμε να ασχοληθούμε με κάτι ιδιαίτερο: Να φτιάξουμε το δικό μας βιβλίο. Δεν εννοούμε να γράψουμε ένα βιβλίο αλλά να το φτιάξουμε σαν υλικό: Να "δέσουμε" ένα βιβλίο εντελώς δικό μας, χειροποίητο με την τέχνη των παλιών βιβλιοδετών.

Σε αυτό το εγχείρημα θα μας καθοδηγούσε ο κ. Γιώργος Λώλος που έχει μεγάλη εμπειρία πάνω σε θέματα κατασκευών και χειροτεχνίας. Ο κ. Γιώργος διδάσκει το μάθημα των τεχνικών πολλά χρόνια τώρα σε σχολεία αλλά και σε εικαστικά εργαστήρια άλλων φορέων όπως του δήμου μας, του πανεπιστημίου μας κτλ. και είναι και συντηρητής έργων τέχνης.

 Οι "μαρμαρόκολλες"

Η πρώτη μας δημιουργία ήταν η πιο εύκολη αλλά και η πιο εντυπωσιακή. Φτιάξαμε ένα διακοσμητικό φύλλο που θα το κολλούσαμε στο μέσα μέρος του εξωφύλλου μας. Ο κ. Γιώργος αυτά τα διακοσμητικά φύλλα τα λέει "μαρμαρόκολλες" επειδή είναι κόλλες χαρτιού που η επιφάνειά τους και τα σχέδιά τους, όταν τα ετοιμάσουμε, θυμίζουν πολύχρωμο μάρμαρο. Αρχίσαμε με αυτό γιατί θα έπρεπε οι "μαρμαρόκολλες" να στεγνώσουν στη συνέχεια μέχρι να κάνουμε και τα υπόλοιπα μέρη του βιβλίου.
Πώς τις φτιάξαμε:
Ο κ. Γιώργος γέμισε τρεις ορθογώνιες λεκάνες με νερό και σχημάτισε πάνω στην επιφάνεια του νερού τυχαία σχήματα από σταγόνες και γραμμές με χρώμα λαδιού. Η μία λεκάνη είχε "θερμά" χρώματα, η άλλη "ψυχρά" και η τρίτη ανάμεικτα.
 
 
Εμείς πήραμε ένα φύλλο χαρτιού και το απλώσαμε για λίγο (1-2 δευτερόλεπτα) πάνω στην επιφάνεια του νερού. Στη συνέχεια το αφήσαμε στο πάτωμα (πάνω σε ένα χαρτί) για να στεγνώσει. Καταπληκτικά σχέδια, σχήματα και χρώματα! Αυτό μας ενθουσίασε και μας άνοιξε την όρεξη για περισσότερα. Τι θα κάναμε στη συνέχεια;
 
 
 

Το στάχωμα (1η φάση: κόλλημα)

Πρώτα πρώτα κάθε βιβλίο έχει το εσωτερικό του: τα φύλλα. Αυτά επειδή τα δένουν όλα μαζί μεταξύ τους, φαίνεται πως κάποιος τα παρομοίασε με το δέσιμο των σταχυών και τα ονομάζουν από τα παλιά χρόνια το "στάχωμα" του βιβλίου.
 
Καταρχάς λοιπόν έπρεπε να φτιάξουμε το στάχωμα. Πήραμε ένα πάκο φύλλα χαρτιού (Α4) και τα στοιχίσαμε καλά ώστε να μην ξεφεύγει κανένα στις άκρες. Στη συνέχεια τα τοποθετήσαμε στην άκρη του θρανίου και τα περάσαμε στη μία άκρη τους (τη ράχη) με "κόλλα βιβλιοδεσίας". Έπρεπε να περάσουμε δύο χέρια κόλλας, αλλά για να περάσουμε το δεύτερο χέρι, έπρεπε πρώτα να στεγνώσει το πρώτο.
 
 
Μέχρι να στεγνώσει το πρώτο χέρι κόλλας ο κ. Γιώργος μάς πήγε στην αίθουσα προβολών για να μας δείξει μια παρουσίαση με το ιστορικό της κατασκευής των βιβλίων.
Γυρίζοντας από την προβολή, το πρώτο χέρι κόλλας είχε πια στεγνώσει για τα καλά και περάσαμε το δεύτερο χέρι. Τώρα θα αφήναμε το στάχωμα για λίγο μέχρι να στεγνώσει όλη η κόλλα και θα πηγαίναμε να φτιάξουμε το εξώφυλλο.
 
 

Ράχη και εξώφυλλα

Για να φτιάξουμε το εξώφυλλο ο κ. Γιώργος είχε φέρει έτοιμα κομμάτια πολύ σκληρό χαρτόνι στο μέγεθος των φύλλων του "βιβλίου" μας (Α4) αλλά και ένα κομμάτι δέρμα που ο δάσκαλός μας είχε κόψει πριν από λίγο σε ορθογώνια κομμάτια. Αυτό το δέρμα θα μας χρησίμευε για να δέσουμε τη ράχη του βιβλίου και να ενώσουμε τα δύο χαρτόνια που θα ήταν τα εξώφυλλα.
Μοιράσαμε το δέρμα για να πατήσει και στα δύο εξώφυλλα και αφήσαμε ενδιάμεσα ένα κενό ίσο περίπου με το πάχος του σταχώματος. Αν είναι λίγο παραπάνω δεν πειράζει. Πειράζει όμως αν το κενό είναι μικρότερο από το πάχος της ράχης του σταχώματος.
 
 
Σημαδέψαμε το σημείο που θα βάζαμε την κόλλα και στη συνέχεια απλώσαμε σ' αυτές τις περιοχές την κόλλα με το πινέλο μας. Έπειτα κολλήσαμε τα χαρτόνια πάνω στο δέρμα με τον τρόπο που βλέπετε στις εικόνες. Βάλαμε κόλλα και μετά διπλώσαμε και κολλήσαμε και τα τμήματα του δέρματος που περίσσευαν στο πάνω και κάτω μέρος το βιβλίου.
 
 
 
Για να κολλήσουν καλά και σίγουρα το δέρμα με τα χαρτόνια, ο κ. Γιώργος μας έδωσε κάποια "κόκαλα" για να πατήσουμε καλά το δέρμα πάνω στα χαρτόνια. Μετά από αυτό  η δερμάτινη ράχη είχε κολλήσει πολύ καλά πάνω στα εξώφυλλα. Τα αφήσαμε στην άκρη για να στεγνώσει και ξαναγυρίσαμε στο στάχωμά μας που είχαμε αφήσει ατελείωτο.
 
 

Το στάχωμα (2η φάση: δέσιμο)

Όση ώρα φτιάχναμε το εξώφυλλο, η κόλλα είχε στεγνώσει για τα καλά στη ράχη του σταχώματος. Τώρα θα έπρεπε να περάσουμε λεπτό σπάγκο στη ράχη των φύλλων για να γίνει πιο σταθερό το στάχωμα. Για να γίνει αυτό όμως έπρεπε πρώτα να κάνουμε με ένα πριονάκι τέσσερις μικρές εγκοπές (βάθος 1-2 χιλιοστά περίπου) στη ράχη του σταχώματος.
 
 
Μετά περάσαμε τον σπάγκο μέσα στις αυλακιές, τον διπλώσαμε και από τα δύο μέρη της ράχης και βάλαμε πάνω του λίγη κόλλα με το πινέλο μας για να μη μετακινείται από δω κι από κει. Στις αυλακιές της ράχης όμως, βάλαμε περισσότερη κόλλα και καλύψαμε το σπάγκο εντελώς.
 
  
Στο τέλος αλείψαμε με κόλλα τη ράχη αλλά και μια περιοχή 3-4 εκ. από τη ράχη σε κάθε πλευρά του "βιβλίου" μας. Πάνω στην κόλλα βάλαμε μια γάζα σκεπάζοντας έτσι αρκετά και τους σπάγκους που φαινόταν πριν διπλωμένοι πάνω στα εξωτερικά φύλλα του σταχώματος.
 
 
 

Συναρμολόγηση

Έτοιμο το στάχωμα! Πάμε τώρα να το ενώσουμε με το εξώφυλλό μας.
Αλείβουμε αρκετή κόλλα στο εσωτερικό του εξωφύλλου μας και στη συνέχεια κολλάμε το εξωτερικό του πρώτου και του τελευταίου φύλλου του σταχώματος πάνω του. Εδώ χρειάζεται λίγη προσοχή να μην κολλήσουν τα δύο κομμάτια στραβά μεταξύ τους.
 
 
Το βιβλίο μας είναι έτοιμο. Ακριβώς όπως μας το είχε σχεδιάσει ο κύριος Γιώργος στον πίνακα. Το μόνο που έμενε τώρα ήταν να το "στολίσουμε" λιγάκι.
 
 
 

Διακόσμηση

Το χαρτόνι από μόνο του δεν είναι και ό,τι καλύτερο για εξώφυλλο. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να επενδύσει κάποιος το εξωτερικό του βιβλίου. Εμείς αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε αρκετούς από αυτούς: Με λινάτσα, με καραβόπανο, με ανακυκλωμένο χαρτί αλλά και με χειροποίητο χαρτί διακόσμησης.
 
 
 
Αλείψαμε καλά το χαρτόνι των εξώφυλλων εξωτερικά και κολλήσαμε πάνω τους το υλικό που ήθελε ο καθένας μας για επένδυση. Το υλικό μας το κόψαμε σε δύο τμήματα, ένα για κάθε φύλλο, λίγο μεγαλύτερο από το εξώφυλλο ώστε να διπλώσει και στο εσωτερικό του, όπως όταν ντύνουμε τα βιβλία μας με ντύμα περίπου. Μόνο που εδώ δεν καλύψαμε τη ράχη αλλά φθάσαμε το ντύμα μας ίσα ίσα να σκεπάζει περίπου μισό εκατοστό από το δέρμα της ράχης.
Από εκεί και πέρα καθένας μπορεί να συνεχίσει τη διακόσμηση με τη φαντασία του. Μερικά παιδιά έφτιαξαν σχέδια με σπάγκο που κόλλησαν στο εξώφυλλο.
Τα αποτελέσματα τα βλέπετε παρακάτω:
 
 
Εδώ έχουμε ένα βιβλίο με διακόσμηση από χειροποίητο χαρτί διακόσμησης (αριστερά) και ένα με ανακυκλωμένο χαρτί (το πορτοκαλί δεξιά). Όπως βλέπετε έχουν και διακοσμητικές λεπτομέρειες από σπάγκο στην επιφάνειά τους.
 
 
Εδώ έχουμε δύο βιβλία με επένδυση από καραβόπανο.
 
Μήπως ξεχάσαμε όμως πώς αρχίσαμε; Τι τις φτιάξαμε τις ωραίες "μαρμαρόκολλες" στην αρχή! Νάτες λοιπόν: Απλά τις πήραμε και τις κολλήσαμε στο εσωτερικό του εξωφύλλου μας. Ανοίγεις το βιβλίο σου και βλέπεις έναν υπέροχο πίνακα ζωγραφικής! Δεν είναι καταπληκτικό; Είναι να μη νιώθουμε περήφανοι για τις δημιουργίες μας;

   

Και ο δάσκαλός μας έφτιαξε το δικό του βιβλίο. Κοιτάξτε τον πώς καμαρώνει!