24^ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων

Η Κυρά μας η Λιμνούλα

Α. Περίπατος στην όμορφη λίμνη μας

Στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης η Α΄ τάξη πραγματοποίησε επίσκεψη στην παραλίμνια περιοχή της  πόλης μας.
 

Αρχικά έγινε προσπάθεια να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά σχετικά με το:
α) τι ακούν (νερό, πουλιά, βάρκες, αυτοκίνητα, θόρυβος της πόλης, αέρας κτλ.)
β) τι βλέπουν γύρω τους (μπροστά μας η λίμνη, πίσω μας το κάστρο, αριστερά το Πέραμα, απέναντι το βουνό Μιτσικέλι και το Νησί.).
γ) και παίζουν τους φωτογράφους (φωτογραφίζουν με παντομίμα ό,τι βρίσκουν ενδιαφέρον και ανακοινώνουν τι φωτογράφισαν).
 

                        Ακούμε, βλέπουμε…                                    …και φωτογραφίζουμε

Στη συνέχεια τα παιδιά παρατήρησαν και σχολίασαν:
Το χρώμα του νερού, κάνοντας διάφορες υποθέσεις ότι οφείλεται στον ήλιο, στο βυθό (πέτρες, λάσπες), στην αντανάκλαση του απέναντι βουνού, στις βροχές και στην ώρα της ημέρας (σκούρο τη νύχτα, ανοιχτόχρωμο την ημέρα).
Τη γεύση του, χαρακτηρίζοντάς το «γλυκό» (σε αντιπαράθεση με το αλμυρό της θάλασσας) και αναφέρθηκε ότι οι οργανισμοί που ζουν στο γλυκό νερό δεν μπορούν να ζήσουν στο αλμυρό της θάλασσας.
Την οσμή του, που ήταν ιδιαίτερα έντονη στις άκρες της λίμνης.
 

 
Περπατώντας συναντήσαμε έναν ψαρά που μας έδειξε τα ψάρια που είχε πιάσει. Τα ονόμασε και μας είπε για το τι τρώνε, πόσο τα βοηθάει το σχήμα του σώματός τους στο να κολυμπούν, ότι αναπνέουν με το στόμα και τα βράγχια, ότι γεννούν αυγά και ότι δεν κοιμούνται αλλά απλώς μένουν ακίνητα μέσα στο νερό.
 

Ο ψαράς τόνισε ότι ο πληθυσμός των ψαριών έχει μειωθεί αρκετά και αυτό προβλημάτισε τα παιδιά για τη μόλυνση της λίμνης.
 

 

                …το ψάρι αργοπεθαίνει                                                          ρύπανση
 
Συνεχίζοντας τον περίπατό μας αρχίσαμε να παρατηρούμε τα πουλιά προσπαθώντας να τα προσελκύσουμε ρίχνοντάς τους τροφή. Έτσι μπορέσαμε να παρατηρήσουμε και να φωτογραφίσουμε μερικά από αυτά.
 

 

    Εδώ ένα ζευγάρι σκουφοβουτηχτάρια                             …κι ένας γλάρος
 
Συζητήσαμε για το πού κατασκευάζουν τις φωλιές τους τα πουλιά, πώς γεννιούνται, με τι και πώς τρέφονται, αν αντέχουν το κρύο του χειμώνα (αποδημητικά  πουλιά) και για τους εχθρούς τους.

Για να γνωρίσουν τα παιδιά τη χλωρίδα της λίμνης παρατηρήσαμε φυτά μέσα στο νερό αλλά και φυτά στις όχθες. Άλλα ήταν ψηλά όπως τα καλάμια και άλλα χαμηλά όπως τα νούφαρα. Άλλα φυτά είχαν κορμό και κλαδιά (δέντρα, θάμνοι) και άλλα όχι (πόες).
 

   

 
Είδαμε διαφορές στο σχήμα, στο χρώμα και στα φύλλα τους. Τα παιδιά έκαναν διάφορες παρατηρήσεις σχετικά με τη θέση τους, το φύλλωμά τους σε σχέση με την εποχή, τις ανάγκες τους και προσπαθούσαν να μαντέψουν τα ονόματά τους.
 

           Κουτσουπιά, το δέντρο του Ιούδα                            Παρατηρούμε τα φυτά
 
Αφού τα παιδιά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, σχημάτισαν κύκλους, πήραν δείγμα νερού από τη λίμνη σε πλαστικά ποτηράκια και έκαναν τους μικρούς επιστήμονες:
Πίνεται το νερό της λίμνης; Όχι. Είναι θολό και έχει σκουπιδάκια. Αυτό το διαπιστώσαμε από τα υπολείμματα που παρατηρήσαμε φιλτράροντας το νερό με ένα χάρτινο φίλτρο. Μόλις το φιλτράραμε φαινόταν πιο καθαρό αλλά με το μεγεθυντικό φακό είδαμε  ότι υπάρχουν ακόμα μικροοργανισμοί και φυτοπλαγκτόν χρήσιμα για τα ψαράκια, παρόλο που το νερό δεν είναι πόσιμο για τους ανθρώπους.
 

 
Μετρήσαμε τη θερμοκρασία του νερού και του αέρα και διαπιστώσαμε ότι η θερμοκρασία του αέρα ήταν ψηλότερη από αυτή του νερού.
 
Επίσης παρατηρήσαμε τις δραστηριότητες των ανθρώπων που κινούνταν στην περιοχή γύρω από τη λίμνη. Άλλοι έκαναν περίπατο στα πλακόστρωτα μονοπάτια, άλλοι έτρεχαν, άλλοι έκαναν ποδήλατο στον ποδηλατόδρομο και άλλοι ξεκουράζονταν στα παγκάκια απολαμβάνοντας την όμορφη θέα. Αυτό κάναμε κι εμείς.
 

 
Στο όμορφο παρκάκι, μέσα από το τραγούδι: «Πάπιες, χήνες…» μάθαμε τα ονόματα ψαριών και πουλιών της λίμνης. Δραματοποιήσαμε το τραγούδι: «Ένα κουνούπι κουνουπάκι» και αφού μοιράστηκαν κάρτες με πουλιά και ψάρια της, πήραμε χαρτιά και μαρκαδόρους για να αποτυπώσουμε τις εντυπώσεις μας από την επίσκεψή μας.
 

 
Όλα αυτά έγιναν ένα όμορφο κολάζ, με τίτλο: «Όσα είδαμε, ακούσαμε και αισθανθήκαμε στην επίσκεψή μας στην Κυρά μας τη Λιμνούλα.»

 
Όλες αυτές οι παρατηρήσεις και οι δραστηριότητες μάς έκαναν πολύ πιο ευαίσθητους στο θέμα της προστασίας της Κυράς μας της Λιμνούλας καθώς μας βοήθησαν να γνωρίσουμε καλύτερα τη λίμνη μας και να κατανοήσουμε πόσο πολύτιμη είναι για τα φυτά, τα ζώα αλλά και τους ανθρώπους που ζούνε γύρω απ’ αυτή.

Β. Περίπατος στο όμορφο νησί μας (Περιβαλλοντικό Μονοπάτι) 

Ο κύριος Θωμάς Λώλης, υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, ανέλαβε την ξενάγησή μας στο νησί. Το πρόγραμμά του ήταν κατάλληλα προσαρμοσμένο στις γνωστικές ικανότητες των μαθητών της Α΄τάξης.
 

  

  
Ο κ. Λώλης ξεκίνησε ρωτώντας γενικά για το τι παρατηρούν, τι βλέπουν, τι ακούν τα παιδιά. Αυτό ήταν το έναυσμα για να καταλάβουν τι είναι «περιβάλλον», τι είναι φτιαγμένο από μόνο του και τι έχει φτιάξει ο άνθρωπος.
 

 
Στην πλατεία του χωριού τα παιδιά χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες και αφού μίλησαν γενικά για το τι είναι «χάρτης», μελέτησαν τον ανάγλυφο χάρτη του νησιού: τον οικισμό, τα καλάμια, τους δρόμους, τα σπίτια… Μ’ αυτό τον τρόπο κατάλαβαν τι είναι «νησί».
  

 
Στη μικρή πλατειούλα, μπροστά στην εκκλησία, μάθαμε να προσανατολιζόμαστε και να βρίσκουμε τα σημεία του ορίζοντα. Το ιερό της εκκλησίας που είναι πάντα στην ανατολική πλευρά της μας βοήθησε πολύ σ’ αυτό. Στη συνέχεια και με τη βοήθεια της πυξίδας μάθαμε:

Μπροστά μου είναι ο βορράς
και πίσω μου ο νότος
στα δεξιά μου η ανατολή
κι αριστερά μου η δύση

και τραγουδήσαμε… «Πρωί ο ήλιος βγαίνει απ’ την ανατολή…».
 

 

 
Συνεχίσαμε τη μικρή μας περιήγηση προς το Μουσείο του Αλή Πασά. Τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν από τα κελιά των μοναχών που έμεναν εκεί (όπως αναφέρει η παράδοση) και από τον τεράστιο πλάτανο.
 

 

 
Στο Δημοτικό Σχολείο συζητήσαμε για τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων του νησιού, κάναμε συγκρίσεις και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι κάθε άνθρωπος αγαπάει και μαθαίνει να ζει στον τόπο που έχει γεννηθεί.
  

  
Φεύγοντας απ’ τον οικισμό αντικρίσαμε τη λίμνη κι έγινε αναφορά στους θρύλους της. Τα παιδιά συμμετείχαν ενεργά γιατί τους eίχαν ήδη συζητήσει στα πλαίσια της Ευέλικτης ζώνης...
 

 
 ... και το είχαν παρουσιάσει με τον τρόπο τους.
 

  
Με το παιχνίδι της σιωπής ακούν και καταγράφουν ήχους και μαθαίνουν την τροφική αλυσίδα: καλάμι – κουνούπι – βάτραχος – άνθρωπος. Με δραματοποίηση και παντομίμα κατανοούμε και εμπεδώνουμε "ποιος τρώει ποιον".
 

 

 
Συμμετέχοντας στο παιχνίδι «Πέτρα, μολύβι, ψαλίδι, χαρτί», ο νικητής του κάθε ζευγαριού ανεβαίνει κάθε φορά ένα επίπεδο της πυραμίδας.
 

 
Για τα παιδιά αυτό το «Περιβαλλοντικό Μονοπάτι» στο νησί ήταν μια αξέχαστη εκδρομή, πλούσια σε γνώσεις και  εμπειρίες.